| Zowel het kerstfeest als de gebruiken daaromheen hebben een verschillende oorsprong. De tijd tussen Kerstmis en Driekoningen (de kersttijd) stamt uit de Germaanse cultuur. Tussen 25 december en 6 januari was de periode van de Twaalf Nachten waarin de geesten vrij konden ronddolen. De periode begon met het joelfeest waarop demonen met dierlijke trekken (bok, geit, everzwijn) zich door de lucht verplaatsten. Tevens was dit een feest waarop de voorouders herdacht werden. Men geloofde dat ze in deze periode terugkeerden om aan de feesten deel te nemen. Daarom werd er voedsel voor hen weggelegd. Later is het joelfeest door het kerstfeest vervangen, waarschijnlijk met de bedoeling om de heidense gebruiken een christelijk tintje te geven. Uit Italië stamt het gebruik van een kerststal in de kerk of in huis. Sinds Franciscus van Assisi de stal van Betlehem wilde nabootsen, is dit gebruik tot in onze tijd blijven bestaan. De kerstman met de arrenslee is ontstaan uit de Sinterklaas die Nederlandse emigranten meebrachten naar Amerika en daar veranderden in Santa Claus tijdens de kersttijd. Overigens was in Europa al eerder een kerstman bekend (Father Christmas, Père Noël). Kerstliederen zijn er al vanaf de tiende eeuw, maar vooral sinds de zestiende eeuw worden ze in groten getale gezongen. Kerstmis zelf is ontstaan toen men met een mis de geboorte van Christus wilde vieren. Kerstmis is een samentrekking van Christus-mis. De datum van 25 december houdt waarschijnlijk verband met het Romeinse feest van de zonnewende. Ook hier is dit feest gekerstend. Het gebruik van de kerstboom komt uit de Elzas en stamt waarschijnlijk af van een boomcultus. |
eesten en gebruiken
